Şema Terapi

ŞEMA TERAPİ NEDİR?

Şema Terapi, bilişsel davranışçı, deneyimsel, kişilerarası ve psikanalitik terapilerin en iyi yönlerini tek bir birleşik modelde birleştiren bütünleştirici bir tedavi yaklaşımıdır. Şema Odaklı Terapi, insanların uzun süredir birlikte yaşadıkları olumsuz (“uyumsuz”) kalıpları değiştirmelerine yardımcı olmada dikkate değer sonuçlar göstermiştir. 

Şema Odaklı model, başlangıçta Bilişsel Terapinin kurucusu Dr. Aaron Beck ile yakın çalışan Dr. Jeff Young tarafından geliştirilmiştir. Dr. Young ve meslektaşları, standart yaklaşımdan yararlanmakta zorluk çeken bir grup insan belirlediler. Bu insanların tipik olarak, farklı bir müdahale aracı gerektiren düşünme, hissetme ve davranma/başa çıkma konusunda uzun süredir devam eden kalıplara sahip olduklarını keşfettiler. Dr. Young’ın dikkatini, hastaların “şemalar” veya “yaşam tuzakları” olarak da bilinen bu daha derin kalıpları ele almalarına ve değiştirmelerine yardımcı olmanın yollarına çevirdi.

Tedavide hedeflenen şemalar, tipik olarak yaşamın erken dönemlerinde başlayan kalıcı ve kendi kendini tekrar eden kalıplardır. Bu örüntüler, olumsuz/işlevsiz düşünce ve duygulardan oluşur, tekrarlanır, detaylandırılır ve kişinin hedeflerine ulaşması ve ihtiyaçlarının karşılanması için engeller oluşturur. Şema inançlarının bazı örnekleri şunlardır:
Şemalar genellikle yaşamın erken döneminde (çocukluk veya ergenlik döneminde) geliştirilse de, daha sonra yetişkinlikte de oluşabilir. Bu şemalar, şema teslimi, şema kaçınması ve şema aşırı telafisi gibi başa çıkma tarzları aracılığıyla davranışsal olarak sürdürülür. Şema Odaklı tedavi modeli, kişinin genellikle çok inatçı olan bu olumsuz düşünce, duygu ve davranış kalıplarını kırmasına ve bunların yerine daha sağlıklı alternatifler geliştirmesine yardımcı olmak için tasarlanmıştır.  

Şema Odaklı Terapi üç aşamadan oluşur

İlk oturumlar sırasında şemaların tanımlandığı değerlendirme aşamasıdır. İlgili çeşitli kalıpların net bir resmini elde etmek için ölçekler de kullanılabilir.

Danışanların bu şemalarla temasa geçtiği ve günlük yaşamlarında çalışırken onları nasıl tespit edeceklerini öğrendiği duygusal farkındalık ve deneyimsel aşama gelir.

Davranış değişikliği aşaması, danışanın olumsuz, alışılmış düşünce ve davranışları yeni, sağlıklı bilişsel ve davranışsal seçeneklerle değiştirmeye aktif olarak dahil olduğu bir süreçtir.